Szkoda całkowita a naprawa – kiedy opłaca się walczyć o dopłatę?
Definicja szkody całkowitej i jej znaczenie w prawie
Szkoda całkowita auta to pojęcie, które w praktyce ubezpieczeniowej pojawia się bardzo często po zdarzeniach drogowych. Definicja szkody całkowitej nie znajduje się bezpośrednio w kodeksie cywilnym, jednak ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU) towarzystwo ubezpieczeniowe definiuje pojęcia szkody całkowitej i określa sposób jej rozliczenia. W skrócie: szkoda całkowita oznacza sytuację, w której koszt naprawy pojazdu przekracza określony procent wartości pojazdu w dniu likwidacji szkody lub jej naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona.
W przypadku OC sprawcy wypadku zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie za wypadek drogowy odpowiadające różnicy między wartością samochodu sprzed zdarzenia a wartością wraku pojazdu. Natomiast w przypadku AC towarzystwo ubezpieczeniowe stosuje szczegółowe zasady wynikające z umowy i OWU.
Jak wygląda rozliczenie szkody całkowitej?
Rozliczenie szkody całkowitej najczęściej budzi kontrowersje, ponieważ właściciel samochodu nierzadko czuje się stratny. Ubezpieczyciel sprawcy ma obowiązek wypłacić odszkodowanie, ale jego wysokość zależy od wartości pojazdu przed wypadkiem oraz wartości pozostałości pojazdu, czyli tzw. wraku. Orzeczenie szkody całkowitej oznacza, że poszkodowany nie otrzymuje zwrotu pełnego kosztu naprawy samochodu.
Przykład: jeśli wartość pojazdu przed wypadkiem wynosiła 30 000 zł, a pozostałości pojazdu oszacowano na 10 000 zł, to wypłata odszkodowania z OC sprawcy wyniesie 20 000 zł. Właściciel auta może sprzedać wrak samochodu lub zdecydować się na jego naprawę we własnym zakresie.
Czy przy szkodzie całkowitej można naprawić auto?
Często pojawia się pytanie: czy w przypadku szkody całkowitej można naprawić auto i dopuścić je do dalszego użytkowania pojazdu? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli stan techniczny na to pozwala. Ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą jedynie z ekonomicznego punktu widzenia – naprawa pojazdu może być nieopłacalna dla zakładu ubezpieczeń, ale nie zawsze oznacza to całkowitego uszkodzenia pojazdu.
W praktyce wielu kierowców decyduje się na naprawę auta w warsztatach niezależnych, gdyż koszt naprawy samochodu przy tańszych częściach zamiennych bywa niższy niż wycena ubezpieczyciela. Naprawisz pojazd we własną rękę, a następnie możesz korzystać z niego w dalszym użytkowaniu, o ile przeszedł on badania techniczne i nie zagraża bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
Szkoda całkowita z OC – obowiązki ubezpieczyciela
Gdy ubezpieczyciel sprawcy uzna szkodę całkowitą z OC, poszkodowany otrzymuje wypłatę odszkodowania w wysokości różnicy wartości pojazdu sprzed wypadku i wartości wraku. Roszczenie poszkodowanego ogranicza się więc do żądania zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, a nie do kosztów naprawy auta. W praktyce oznacza to, że właściciel pojazdu może czuć się stratny – szczególnie jeśli wartość wraku została zawyżona.
Uchwała Sądu Najwyższego wskazuje jednak, że poszkodowany nie musi zgadzać się z decyzją ubezpieczyciela. Może żądać dopłaty, jeżeli wycena wartości pojazdu lub pozostałości pojazdu została sporządzona nieprawidłowo.
Orzeczenie szkody całkowitej – kiedy jest kwestionowane?
Orzeczenie szkody całkowitej bywa kwestionowane w sytuacjach, gdy towarzystwo ubezpieczeniowe zaniży wartość pojazdu sprzed zdarzenia lub zawyży wartość wraku. W takim przypadku właściciel auta może przedstawić własną wycenę rzeczoznawcy i walczyć o wyższą wysokość odszkodowania.
Decyzji ubezpieczyciela nie trzeba akceptować bezkrytycznie. Likwidacja szkody może wymagać odwołania się, a czasem także postępowania sądowego. W wielu przypadkach roszczenie poszkodowanego kończy się dopłatą do wypłaty odszkodowania.
Koszt naprawy a wysokość odszkodowania
Koszt naprawy pojazdu jest kluczowym elementem przy ocenie szkody. Jeśli ich naprawa przewyższa wartość samochodu sprzed zdarzenia, towarzystwo ubezpieczeniowe najczęściej stwierdza szkodę całkowitą. Jednak właściciel samochodu ma prawo podważyć taką decyzję, zwłaszcza gdy koszt naprawy auta może być niższy przy użyciu tańszych części.
Warto pamiętać, że wypadku drogowym można domagać się nie tylko pieniędzy za naprawienie szkody, ale także dodatkowych świadczeń, np. pojazdu zastępczego czy samochodu zastępczego do czasu naprawy lub zakupu nowego pojazdu.
Naprawa samochodu a dalsze użytkowanie
Po stwierdzeniu szkody całkowitej właściciel pojazdu często zastanawia się, czy dalsze użytkowanie pojazdu ma sens. Jeżeli stan techniczny pozwala i dowód rejestracyjny nie został zatrzymany, nic nie stoi na przeszkodzie, by naprawić auto i dalej z niego korzystać. Dalszym użytkowaniu pojazdu może towarzyszyć jednak ryzyko nadmierne trudności związanych z późniejszą sprzedażą auta.
W wielu przypadkach lepiej sprzedać pozostałości pojazdu na stacji demontażu lub sprzedać wrak samochodu, a następnie przeznaczyć uzyskane środki na zakup nowego pojazdu.
Szkoda całkowita w przypadku AC
W przypadku AC rozliczenie szkody całkowitej przebiega nieco inaczej. Ogólnych warunkach ubezpieczenia przewidziano, że zakład ubezpieczeń może przyjąć niższy próg opłacalności naprawy (np. 70%). Oznacza to, że szkoda całkowita auta może zostać orzeczona szybciej niż w przypadku OC sprawcy.
Tutaj roszczenie poszkodowanego ogranicza się do tego, co przewiduje polisa. Warto więc dokładnie czytać warunki już w dniu podpisywania umowy, aby wiedzieć, jakie prawa przysługują właścicielowi auta.
Odszkodowanie za urazy ciała i zdrowia po wypadku
Jeśli w wyniku wypadku drogowego doszło nie tylko do szkody całkowitej auta, ale również do urazu ciała lub uszczerbku na zdrowiu, poszkodowany ma prawo dochodzić odszkodowania za urazy w wypadku. Obejmuje to zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, a także rekompensatę za ból i cierpienie. W niektórych sytuacjach można ubiegać się także o rentę z tytułu utraty zdolności do pracy lub konieczności zapewnienia stałej opieki.
Najczęściej zadawane pytania
Czy można naprawić auto po szkodzie całkowitej?
Tak, o ile stan techniczny pozwala, a pojazd po naprawie przejdzie badanie techniczne.
Czy ubezpieczyciel zawsze ma rację, gdy orzeka szkodę całkowitą?
Nie, decyzja może być błędna – wówczas można złożyć odwołanie i walczyć o dopłatę.
Czy przysługuje auto zastępcze?
Tak, poszkodowany w oc sprawcy wypadku może korzystać z pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody.
Jak długo trwa likwidacja szkody całkowitej?
Towarzystwo ubezpieczeniowe powinno wypłacić odszkodowanie w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody.
Podsumowanie
Szkoda całkowita a naprawa samochodu to temat, który wywołuje wiele pytań. Właściciel pojazdu nie musi godzić się na każdą decyzję ubezpieczyciela. Jeżeli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, warto zweryfikować wycenę wartości pojazdu i wartości wraku. W przypadku zaniżenia odszkodowania można walczyć o dopłatę – często z pomocą prawnika specjalizującego się w likwidacji szkody, jak na przykład Odszkodowania – Andrzej Tchórzewski.
